تقویم عبری از کجا آمده است و چه ارتباطی با جنگ‌های داخلی و دوره‌ای دارد؟
پرفسور اشبل راتزون (Ashbel Ratzon ) محقق علم باستان و تقویم از دانشگاه تل آویو به بهانه سال نو یهودی (روش هاشانا) در مقاله‌ای با عنوان جنگ‌های تاریخی؛ تقویم عبری از کجا آمده است؟ و جنگ‌های داخلی چه ربطی به آن دارد نوشت:
کنترل تقویم فقط کنترل زمان نیست، کنترل تمام سبک زندگی شهروندان یک کشور است. پس چه جای شگفتی است که در طول تاریخ، جوامع یهودی جنگ‌های داخلی بی‌پایانی را حول این سوال به راه انداختند: چه کسی صلاحیت حکومت بر آن را دارد؟
زمان هرگز فقط زمان نیست. در واقع، کسی که زمان را کنترل می‌کند، کنترل کننده جامعه، سیاست و اقتصاد است. اوست که سبک زندگی را از سیاست در مورد مسائلی مانند زمان اخذ مالیات، تا مراسم مذهبی، اوقات نماز و دعا دیکته می‌کند.
اولین کاری که تشکیلات خودگردان فلسطین برای ابراز موضع مستقل انجام داد این بود که زمان انتقال بین تابستان و زمستان را تغییر داد و بدین ترتیب ارتباط خود را با زمان اسرائیل قطع کرد. حتی زمانی که آلمان‌ها پاریس را اشغال کردند، بلافاصله زمان را به ساعت برلین منتقل کردند. بین آلمان شرقی و غربی یک ساعت تفاوت وجود داشت، زیرا آلمان شرقی طبق زمان مسکو عمل می‌کرد.
در لبنان در همان سال یک مناقشه سیاسی عظیم وجود داشت، زیرا مسیحیان می‌خواستند خود را با اروپای غربی هماهنگ کنند، در حالی‌که مسلمانان می‌خواستند تغییر ساعت را تا پایان ماه رمضان به تأخیر بیندازند و این بدون درنظر گرفتن اختلافاتی است که در اسرائیل بین افراد مذهبی و سکولار در مورد زمان عزیمت یوم کیپور و اینکه چه زمانی بهتر است ساعت را از تابستان به زمستان منتقل کنیم، به وجود آمده است.
♣ آنچه که عمیقاً در سنت یهودی گنجانده شده ستیزه‌جویی دادگاه و این موضوع است چه کسی صلاحیت تصمیم گیری برای کل مردم را دارد؟
تقویم‌ها از زمان اختراع خط ثبت و اختراع شده‌اند. قدیمی‌ترین تقویم شناخته شده یک لوح سومری است که مربوط به حدود 5000 سال پیش است.
مصریان از تقویم خورشیدی پیروی می‌کردند. از سوی دیگر، بابلی‌ها از تقویم قمری استفاده می‌کردند و هر دو یا سه سال یک ماه کامل به آن اضافه می‌کردند تا با چرخه خورشیدی هماهنگ شوند. و بنی اسرائیل؟ دشوار است بدانیم آنها در دوره معبد اول چه کردند، اما واضح است که با تبعید بابلی تقویم بابلی را پذیرفتند.
همه چیز سیاسی است
نویسنده مقاله می‌نویسد: با تمام احترامی که برای ستاره شناسان قائل هستم، در زمان‌های قدیم تصمیم‌گیری در مورد تقویم یک موضوع سیاسی بود و نه یک موضوع علمی.
در دوران باستان، تصمیم‌گیرنده نهایی حاکم بود و همه جنبه‌های زندگی را کنترل می‌کرد. یونانیان تقویم بابلی را پذیرفتند و همچنین تعیین کردند که اولین ماه سال از نیسان به تیشری باشد و تا دوره هاسمون همینگونه بود، برای یهودیان مهم بود که استقلال خود را با تعیین زمان اعلام کنند، و بدین ترتیب تقویم عبری بستر مناقشه طبقاتی شد، زمانی که یهودیان در واقع بر سر تقویم با یکدیگر می‌جنگیدند، فرقه قمران تقویم شمسی را 364 روز در سال برگزیدند. از طرف دیگر در معبد از تقویم قمری استفاده می‌کردند. و معلوم شد که چرا این دو جناح تعطیلات را در یک روز جشن نمی‌گیرند.
این اختلافات تا جایی پیش رفت که در روز یوم کیپور، کاهن اعظم معبد، رهبر فرقه قومران تحت پیگرد قرار داد تا او را مجبور به هتک حرمت یوم کیپور کند و طبق تقویم معبد جشن بگیرد. در واقع این موضوع که چه کسی اختیار تعیین زمان مقدس در یهودیت را دارد؟ به جنگ‌های داخلی مکرر منجر شد که صدها سال به طول انجامید.
خاخام گملیل و خاخام یهوشوا نیز در این مورد اختلاف نظر داشتند. منجمان از رصد ماهانه ماه در حوالی تعطیلات تیشری برگشتند و گفتند که حلول ماه را دیده‌اند. خاخام جمالیل که در آن زمان رهبر یهودیت خاخام بود، شهادت آنها را پذیرفت اما خاخام یهوشوا آن را نپذیرفت و خاخام گامالیل وی را مجبور کرد تا در یوم کیپور منصوب روزه بگیرد و یوم کیپور خود را هتک حرمت کند. این فرمان خاخام یهوشوا را در تنگنا قرار داد، زیرا او باید بین قدرت دربار و واقعیت نجومی یکی را انتخاب می‌کرد. در نهایت، خاخام یهوشوا با این اعتقاد که تورات به حکما اجازه تقدیس زمان را می‌دهد و تصمیم دادگاه تعیین کننده است، مرجعیت دادگاه را برگزید.
♣ در دوران باستان تصمیم‌گیری در مورد تقویم، یک موضوع سیاسی بود و نه یک موضوع علمی
در دوره بیزانس، زمانی که مهاجرت قابل توجهی به بابل وجود داشت، جنگ‌های دوره‌ای ادامه یافت. بابل به مرکز یهودیان تبدیل شد و به تدریج یهودیت بابلی از سنهدرین در اراضی اشغالی جدا شد. حکیمان در بابل دیگر نیازی به حکیمان سرزمین فلسطین اشغالی نداشتند و اعلام زمان صرفاً تشریفاتی شد.
در سال 921 میلادی، مجدداً در این مورد اختلافات شروع شد و بر روزی که تعطیلات در اواخر سال و در آغاز سال بعد برگزار می‌شد، تأثیر گذاشت. حکیمان و منجمان بابلی گفتند که قبلاً تقویم را تنظیم کرده‌اند، در حالی‌که حکیمان سرزمین اسرائیل بر اعتبار سنهدرینِ سرزمین اسرائیل اصرار داشتند و به این ترتیب، به مدت دو سال، جوامع یهودی در سراسر خاورمیانه این تعطیلات را به فاصله دو روز جشن گرفتند.
در پایان مقاله می‌خوانیم: آنچه که باید بدانیم این است که تنها چیزی که عمیقا در سنت یهودی جایگزین شده، ستیزه‌جوی دادگاه و این موضوع است که چه کسی صلاحیت تصمیم‌گیری برای کل مردم را دارد؟
لینک خبر: https://www.israelhayom.co.il/culture/books/article/14605576
اخبار مرتبط
