روزنامه هاآرتص در مقالهای با عنوان «جنگ پایان خواهد یافت، اما مرگ، سالها در غزه ادامهدار خواهد بود»، وضعیت بهداشتی در نوار غزه را بررسی کرد.
نویسنده روزنامه هاآرتص نوشت: بیماران سرطانی درمان نمیشوند؛ 26 بیمارستان از 36 بیمارستان کار نمیکند؛ آب آشامیدنی در دسترس نیست و فاضلاب در خیابانها جاری است. اینها تنها برخی از عواملی هستند که پیشبینی بسیار بدی را برای سلامت ساکنان غزه حتی پس از آتشبس نشان میدهند و از مرگ ادامهدار ساکنان غلاف غزه حکایت دارد.
شرن فلاح ساب، تحلیلگر نظامی با اتکا به مستندات و نظرات بیطرفانه کارشناسان، وضعیت بهداشت در نوار غزه را اینگونه توصیف میکند:
یک دختر ده ماهه به نام سعدیل در 29 ژوئن در حالی متولد شد که مبتلا به آترزی صفراوی بود، بیماری خطرناکی که در آن مجاری صفراوی از کبد به کیسه صفرا مسدود شده و میتواند منجر به سیروز و نارسایی کبدی شود.
سعدیل نیازمند جراحی فوری بود اما وضعیت غزه پاسخگوی نیاز وی نبود تا اینکه کبدش از کار افتاد. او پس از مدتها انتظار، به همراه پدرش از طریق گذرگاه کرمشالوم به مصر رفت و تا در آنجا تحت عمل پیوند کبد قرار گیرد.
سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد 67 درصد از زیرساختهای آب و فاضلاب در نوار غزه تخریب شده یا آسیب دیده است و هیچ یک از تاسیسات تصفیه فاضلاب فعال نیستند.
سعدیل یکی از 21 کودک غزه است که به کمک سازمان حقوق بشر و سازمان بهداشت جهانی برای درمان به مصر و کشورهای اروپایی منتقل شدند. اما شرایط همه کودکان مانند سعدیل نیست.
دکتر لینا قاسم حسن، متخصص پزشکی خانواده و رئیس هیئت پزشکان برای حقوق بشر اسرائیل گفت: اگر مراکز بهداشتی در غزه دایر بودند، سعدیل در روزهای اول زندگیاش تحت عمل جراحی قرار میگرفت و میتوانست مراحل اولیه یک درمان مناسب را طی کند تا از رنج طولانی و غیرضروری انتظار برای معالجه پزشکی خارج از نوار غزه جلوگیری شود.
تلفات ادامه دار پس از جنگ
تحلیلگر هاآرتص ادامه داد: در مقالهای که در ابتدای ماه در لنست منتشر شد، سه کارشناس بهداشت عمومی هشدار دادند که حتی اگر اکنون جنگ متوقف شود، مردم غزه همچنان به دلیل آثار جنگ تلفات خواهند داشت؛ در ماهها و سالهای آینده مرگومیرهای غیرمستقیم زیادی به دلایلی مانند بیماریهای واگیر و غیرواگیر و عوارض پزشکی ناشی از تخریب زیرساختهای مراقبتهای بهداشتی از جمله کمبود شدید آب و غذا، سرپناه و ازدحام بیش از حد در اردوگاههای آوارگان وجود خواهد داشت.
کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد تخمین میزند که برای بازسازی سیستم سلامت به دهها میلیارد دلار و دههها وقت نیاز است. کارشناسانی که با هاآرتص صحبت کردند، با ترسیم تصویر بسیار بدی از وضعیت بهداشت غزه اذعان کردند: مدتها پس از آغاز آتشبس، جان و سلامت مردم نوار غزه همچنان در خطر است.
وضعیت فعلی سیستم بهداشتی غزه پاسخگوی نیاز مردم نیست.
سیستم بهداشتی غزه به 2.2 میلیون نفر از جمله درمان مجروحان؛ زنان باردار و نوزادان تازه متولد شده؛ بیماران مبتلا به سرطان؛ بیماریهای مزمن و تهدید کننده و همچنین مراقبت سلامت روان نیاز دارند خدمات پزشکی ارائه میدهد. با این حال کلینیکهای محلی آنروا فقط مراقبتهای اولیه را پوشش میدهند و این بیمارستانها هستند که بیشترین خدمات پزشکی را ارائه میکنند.
طبق دادههای ارائه شده به هاآرتص، 26 بیمارستان از 36 بیمارستان در نوار غزه تا 11 ژوئیه به دلایل مختلفی از جمله کمبود سوخت، تجهیزات پزشکی یا دارو، آسیب به زیرساختها و یا ترس کارمندان از آمدن سرکار، فعالیت نداشتند.
گزارشهای تایید شده و معتبری مربوط به 475 حمله به مراکز درمانی، کادر پزشکی، آمبولانسها و حمل و نقل تجهیزات پزشکی در نوار غزه که با 746 کشته و 967 زخمی وجود دارد.
طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، زنان و کودکان، اولین افراد در معرض آسیب هستند. 50000 زن باردار در نوار غزه قادر به دریافت درمانهای مورد نیاز خود در دوران بارداری نیستند، 76 درصد از زنان باردار از کمخونی رنج میبرند و 99 درصد به سختی میتوانند تغذیه کافی و مکملهای غذایی را دریافت کنند.
55 درصد از مادران گزارش دادند که توانایی آنها برای شیر دادن به دلیل وضعیت نامناسب درمانیشان مختل شده است و 99 درصد تهیه مقدار کافی شیر برای نوزادان خود را دشوار توصیف کردند که این وضعیت میتواند به رشد کودکان آسیب برساند.
لیانا حسن خاطر نشان کرد که زنان از بیماریها و مشکلات مربوط به اندامهای تناسلی، از جمله عفونتهای دستگاه ادراری و عفونتهای زنان رنج میبرند؛ به طور مثال زنانی هستند که به دستگاه IUD نیاز دارند اما ازین درمان بهرهمند نیستند و یا عدم پیگیری بیماری یا عدم پیگیری قبل از تولد کودک منجر به عوارض بیشتری میشود که خطر مرگ و میر نوزادان را افزایش میدهد.
وی افزود: کسانی که با بیماریهای مزمن دارند نیز بدون درمان و پیگیری رها شدهاند که زندگی آنها را در معرض خطر فوری قرار میدهد. 2000 بیمار سرطانی در نوار غزه نیازمند درمان هستند؛ 1500 نفر مبتلا به بیماری کلیوی هستند که برای زنده ماندن به دیالیز نیاز دارند؛ 45000 نفر مبتلا به بیماری قلبی؛ 60000 نفر مبتلا به دیابت و 650000 نفر از فشار خون بالا رنج میبرند. بر اساس دادههای سازمان بهداشت جهانی، علاوه بر همه این افراد، بیش از 10000 نفر نیاز به درمان دارند که ارائه خدمات به آنها در نوار غزه غیرممکن است.
دکتر لینا قاسم حسن گفت که کادر پزشکی که قرار بود طبق قوانین بینالمللی از حمایت برخوردار باشند، به ابزاری برای جنگ تبدیل شده است.
وی ادامه داد: یکی از پیامدهای تخریب نظام سلامت، مرگومیر ثانویه است؛ به این صورتکه با وجود اتمام جنگ و آغاز بازسازی، بر اثر بیماریهای مزمن یا عوارض جراحاتی که بهموقع درمان نشدهاند مرگ و میر ثانویه رخ میدهد.
بیماران دارای بیماری مزمن هنوز نیاز به نظارت و درمان دارند. پزشکان فاقد زیرساختها و محیط کار مناسب و فضای کاملا ضدعفونی هستند و تا زمانیکه اینها بازسازی نشوند، آسیبدیدگان و بیماران جان خود را از دست میدهند.
کمبود کارکنان -که برخی از آنها کشته، مجروح یا دستگیر شدهاند- و تخریب گسترده بیمارستانها و زیرساختهای پزشکی -در نتیجه حملات مستقیم- به توانایی ما در ارائه خدمات پزشکی آسیب جدی وارد کرده است که در نهایت بهطور قابل توجهی احتمال مرگومیر را افزایش میدهد.
جولی پوکن، هماهنگ کننده سازمان پزشکان بدون مرز، به هاآرتص گفت: کمبود آب و شرایط بد بهداشتی در کمپهای آوارگان، موجب شیوع عفونتهای پوستی مانند گال و مشکلات گوارشی در میان مردم شده است.
او گفت: ساکنان از یک پناهگاه به پناهگاه دیگر نقل مکان میکنند و هر بار به منطقه شلوغتری رانده میشوند و سعی میکنند بدون سرپناه مناسب زنده بمانند. شرایط غیربهداشتی زندگی، مستقیماً بر سلامت تأثیر میگذارد.
سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد: 67 درصد از زیرساختهای آب و فاضلاب در نوار غزه تخریب شده یا آسیب دیدهاند و هیچ یک از تاسیسات تصفیه فاضلاب فعال نیست. این نیز تأثیر مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت دارد. مردم غزه آب را از منابع نامرغوب و در ظروف نامناسب جمعآوری میکنند و بدون صابون، امکانات بهداشتی و نیازهای اولیه مانند دستمال توالت و محصولات بهداشتی زنان هستند. همه این موارد باعث افزایش عفونتهای شدید تنفسی، بیماریهای رودهای، اسهال، عفونتهای پوستی و هپاتیت شدید شده است.
گرمای هوا اوضاع نابسامان بهداشت در غزه را وخیمتر میکند.
به گفته سازمان جهانی بهداشت، تابستان به طور قابل توجهی خطر شیوع بیماری در نوار غزه را افزایش میدهد. در هوای گرم، احتمال فاسد شدن غذا بسیار بیشتر است و در نتیجه عفونتها، مسمومیتهای غذایی و بیماریهایی که از طریق غذای فاسد منتقل میشوند، بیشتر میشود. خطر عفونت در آب نیز افزایش مییابد، بهویژه زمانی که سیستم بهداشتی کار نمیکند و این میتواند منجر به اسهال و مشکلات روده شود.
سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد: زندگی غیر استاندارد، اثرات جدی بر کودکان غزه خواهد داشت. این سازمان هشدار میدهد که اثرات طولانی مدت به شکل سوءتغذیه و عفونتهای مکرر، همراه با کمبود خدمات بهداشتی به سلامت و رفاه کل نسل آینده آسیب میرساند.
کمبود تجهیزات پزشکی
سازمان جهانی بهداشت گزارش داد، کمبود شدید تجهیزات پزشکی و دارو نیز در غزه وجود دارد. تیمهای پزشکان بدون مرز که در بیمارستان ناصر در خان یونس کار میکنند، باید روزانه با این کمبود مقابله کنند. بهطور کلی، بیشتر کمبود در داروها و لوازم پزشکی عمومی است. ما اطلاعات دقیقی در مورد اینکه دقیقاً چه چیزی کم است نداریم، اما میتوان گفت که همه چیز کم است. این نه تنها ارائه درمان پزشکی را دشوار میکند، بلکه بر کیفیت درمان نیز تأثیر میگذارد.
لیا حسن نیز گفت که کار در چنین شرایطی بر وضعیت روانی خود پزشکان نیز تأثیر میگذارد. مردم در کف بیمارستان میمیرند و کادر پزشکی نظارهگر مجروحانی هستند که بعد از هر بمباران به بیمارستان میرسند، تجهیزات بسیار کم است.
حسن ادامه داد: پزشکان خسته هستند، پیوسته کار میکنند، از خانوادههای خود جدا هستند، پیامهایی در مورد مرگ اقوام خود دریافت میکنند اما آنها با عشق و ارادت به بیماران، کار خود را ادامه میدهند. این وضعیتی آسیبزا است که عواقب روانی آن بسیار شدید است و پزشکان تا پایان عمر متاثر از آن هستند.
تانیا هری، مدیر اجرایی گیشا، یک سازمان حقوق بشر اسرائیلی، که در زمینه آزادی رفت و آمد فلسطینیها فعالیت میکند، گفت: تداوم حملات بهشدت رنج مردم در نوار غزه را تشدید میکند و خسارات طولانی مدت آن انباشته میشود. همه مردم در معرض تجارب آسیبزای جنگ هستند و پیامدهای جسمی و روانی آن بر ساکنان غزه تمام زندگی آنها را تحت تأثیر قرار میدهد. در حال حاضر، بقای آنها به دسترسی فوری، مستمر کمکهای بشردوستانه بستگی دارد.
او افزود: حتی پس از رسیدن به آتش بس و امکان بازسازی فیزیکی و زیست محیطی، دهها سال طول میکشد و به مبالغ هنگفت و تلاشهای عظیم از سوی اسرائیل و جامعه بینالمللی نیاز است.
خبرگزاری هاآرتص در پایان تصریح کرد: ارتش اسرائیل تاکنون از اظهار نظر درباره این گزارش خودداری کرده است.
لینک خبر: https://www.haaretz.com/middle-east-news/palestinians/2024-07-22