درباره فعالیت هسته‌ای اسرائیل بیشتر بدانیم:
درحالی‌که اسرائیل هرگز نپذیرفته است که دارای سلاح اتمی است؛ کمتر کارشناس امور بین‌المللی است که آن کشور را در فهرست کشورهای دارای جنگ افزار هسته‌ای قرار ندهد.
موضوع توانایی هسته‌ای اسرائیل بیش از هر برنامه تولید سلاح‌های کشتار جمعی در جهان پنهان نگاه داشته شده است.
اسرائیل تنها دارنده زرّادخانه هسته‌ای در منطقه غرب آسیا است. مرکز تحقیقات هسته‌ای نگو یک تاسیسات هسته‌ای اسرائیلی است که در صحرای نگو، در حدود سیزده کیلومتری جنوب شرقی شهر دیمونا واقع شده است. هدف از Dimona به طور گسترده‌ای ساخت سلاح‌های هسته‌ای فرض می‌شود.
علی‌رغم اینکه اسناد متعددی این موضوع را اثبات می‌کنند و جامعه اطلاعاتی ایالات متحده نیز از این امر مطلع است اما اسرائیل تا جنگ 33 روزه هیچ‌گاه این مسئله را به طور رسمی علنی نکرد.
اسرائیل وجود این سایت را تصدیق می‌کند، اما از تایید یا رد هدف مشکوک آن در سیاستی که به‌عنوان ابهام هسته‌ای شناخته می‌شود، خودداری می‌کرد.[1]
یک‌بار پس از جنگ 33 روزه در سال 2006 و یک‌بار نیز پس از عملیات طوفان‌الاقصی مقامات اسرائیلی به‌منظور ایجاد بازدارندگی به این موضوع اعتراف کرده‌اند.
تاریخچه هسته‌ای شدن اسرائیل
کوتاه زمانی پس از تاسیس اسرائیل در سال 1948، اسرائیل به کسب جنگ افزار اتمی به‌عنوان یک عامل بازدارنده نهایی علاقه‌مندی نشان داد.
بن گوریون با اندیشۀ دستیابی به سلاح هسته‌ای، جمعی از دانشمندان هسته‌ای یهودی را از سراسر جهان گرد هم آورد. در سال 1952 کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل تشکیل شد و بلافاصله همکاری نزدیک خود را با ارتش اسرائیل آغاز و همان سال واحد سلاح هسته‌ای را در ارتش صهیونیستی ایجاد کرد.[2]
تولید سلاح‌های هسته‌ای از اوایل دهه 1950 میلادی توسط بن گوریون، شیمون پرز و یگال آلون مورد بحث و بررسی قرار گرفت.[3] ازین رو چندین دانشجو برای تحصیل در رشته فیزیک هسته‌ای به خارج از اراضی اشغالی فرستاده شد و گروهی شروع به جستجوی اورانیوم در نقب کردند. این گروه کاملاً مخفی بودند ولی یک هدف داشتند. در سال 1953 روند استخراج اورانیوم از صحرای نگو تکمیل شد و شیوه تازه‌ای برای استحصال آب سنگین ابداع گردید. به این ترتیب اسرائیل توانست تعدادی از مواد مهم هسته‌ای را خود تولید کند.
در زمینه طراحی و ساخت رآکتور، اسرائیل از کمک‌های فرانسه برخوردار شد و در نهایت ساخت تاسیسات دیمونا در دهه 1950 آغاز شد و اسرائیل با دولت فرانسه قرارداد ساخت یک رآکتور بزرگ در دیمونا منعقد کرد.[4]
این قرارداد بخشی از دو قرار داد ساخت تأسیسات هسته‌ای بود که در آستانۀ جنگ 1956 در 12 دسامبر 1956 و 30 اکتبر 1957 در منطقۀ سیفر، نزدیک پاریس منعقد شد.[5] قراردادی که صهیونیست‌ها با فرانسه منعقد کردند شامل 4 مجموعه تأسیسات هسته‌ای است که سه مجموعۀ آن نظامی و یکی از این سه مجموعه مربوط به جداسازی پولوتونیوم است.
یک مجموعه دیگر ساخته شد تا به این چهار مجموعه خدمت‌رسانی کند.[6] صهیونیست‌ها که می‌دانستند نوع حفاری و ساخت بنا می‌تواند ساخت رآکتور را فاش کند با اعلام اینکه در دیمونا مشغول ساخت یک مجتمع نساجی بزرگ هستند، تلاش کردند افکار عمومی را منحرف کنند. اما آمریکایی‌های سال 1958، از طریق هواپیماهای شناسایی «یو2»، گودبرداری‌های مربوط به تأسیسات هسته‌ای را شناسایی کردند. سال 1959، آیزنهاور از آن مطلع شد ولی تا سال 1960 سکوت کرد سپس در همان سال رسماً از اسرائیل توضیح خواست.[7]
از دهه 1960 رآکتور هسته‌ای دیمونا در صحرای نگو وارد مدار شد. در سال 1968 سرانجام یک گزارش سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا تایید کرد که اسرائیل شروع به تولید جنگ افزارهای هسته‌ای کرده است. از این زمان به بعد، سال‌های گمانه‌زنی درباره اندازه زرادخانه هسته‌ای اسرائیل آغاز شد. آزمایش‌های هسته‌ای فرانسوی و ارتباطات آنها با صهیونیست‌ها، خبر هسته‌ای شدن صهیونیست‌ها را در رسانه‌ها منتشر کرد. طبق گزارش‌های رسانه‌ای در سال 1973 رژیم صهیونیستی، چند بمب هسته‌ای در اختیار داشته است.[8]
اسنادی که دسامبر 2024 از سوی ایالات متحده از طبقه‌بندی خارج شد، نشان می‌دهد رژیم صهیونیستی، فوریه 1967 در آستانه دستیابی به سلاح هسته‌ای بوده است اما نکته قابل توجه این است که کاملاً در مقابل آن سکوت کرده است.[9]
22 سپتامبر 1979، یک ماهواره آمریکایی، سیگنال‌های یک انفجار هسته‌ای را در اقیانوس اطلس جنوبی شناسایی و اعلام کرد که تنها می‌تواند کار رژیم صهیونیستی باشد. اما جیمی کارتر که در آستانه انتخابات قرار داشت و در حال انعقاد پیمان عادی‌سازی بین رژیم صهیونیستی و مصر بود، بر آن سرپوش گذاشت.[10]
اسرائیل در جنگ‌های 1967 و 1973 تا آستانه به کارگیری سلاح هسته‌ای پیش رفت. سیاست رژیم صهیونیستی در این خصوص براساس یک اسطوره یهودی به نام سامسون است که می‌گوید به گونه‌ای باش که اگر روزی دشمنت، تو را از بین برد، خودش نیز با تو بمیرد.[11]
افشاگری دانشمند هسته‌ای صهیونیست‌ها
پرده پنهانکاری اسرائیل تنها یک بار در میانه دهه 1980 کنار زده شد. سال 1985، مردخای وانونو، دانشمند هسته‌ای اسرائیلی با افشاگری بی‌سابقه‌ای از تأسیسات هسته‌ای رژیم صهیونیستی پرده برداشت و این تأسیسات که تا آن زمان کاملاً مخفی بود، علنی شد.
وانونو، یک صهیونیست مراکشی‌الاصل بود که سال 1963 به فلسطین اشغالی مهاجرت کرد. او در سال 1971 به ارتش صهیونیستی پیوست. پس از پایان دوره خدمت نظامی، به‌عنوان کارآموز به تأسیسات دیمونا پیوست و این دوره را در تأسیسات ماشون2 که در زیرِ زمین قرار داشت به پایان رساند. آن مرکز ویژه تولید پولوتینیوم، دیوتراید لیتیوم و برلیوم بود که در صنایع ساخت بمب هسته‌ای به کار می‌روند.
او در عین حال در دانشگاه بن گوریون به مطالعه فلسفه پرداخت. به سیاست علاقه‌ای ویژه داشت و از دیدگاه حامیان فلسطین برخوردار بود. سال 1985 هنگامی که او را از کار برکنار کردند خود را بازنشست کرد و با انتشار تصاویری از مراکزی سرّی هسته‌ای رژیم صهیونیستی، اقدام به افشاگری کرد.[12]
خروج از راهبرد ابهام هسته‌ای
سال 2006، پس از شکست اسرائیل در جنگ 33 روزه، ایهود اولمرت، نخست‌وزیر وقت اسرائیل به منظور ایجاد بازدارندگی هسته‌ای، اعلام کرد، این رژیم از سلاح هسته‌ای برخوردار است.[13] کاملاً آشکار است که این اقدام پس از شکست اسرائیل در سال 2006 صورت گرفته است. این اقدام دقیقاً پس از عملیات طوفان‌الاقصی نیز تکرار شد و ایهود باراک، نخست‌وزیر سابق رژیم صهیونیستی، اواخر سال 2023 رسماً اعلام کرد، اسرائیل دارای سلاح هسته‌ای است.[14]
آخرین وضعیت
7 اسفند 1399 (25 فوریه 2021) آسوشیتد پرس با انتشار تصویری ماهواره‌ای ثابت کرد، رژیم صهیونیستی در حال توسعه رآکتور دیمونا است.[15] براساس آخرین گزارشی که مؤسسه تحقیقات بین‌المللی صلح در استکهلم (SIPRI) در تابستان 2024 ارائه کرد، رژیم صهیونیستی در حال ارتقاء رآکتور پولوتونیوم در دیمونا است و همچون سال 2023 برآورد می‌شود، 90 کلاهک هسته‌ای داشته باشد.
در این گزارش با اشاره به درخواست الیاهو، وزیر کابینه صهیونیستی در خصوص به‌کارگیری بمب هسته‌ای در نوار غزه، اعلام شد که اسرائیل می‌تواند بمب‌های هسته‌ای را از طریق جنگنده‌های اف16، اف15، موشک‌های جریکو و احتمالاً زیردریایی‌های دولفین به کار گیرد.[16]
- تلویزیون دولتی اسرائیل، یک مستند سه قسمتی از فرآیند هسته‌ای شدن این رژیم منتشر کرده است که در آن پاره‌ای از اطلاعات قابل توجه وجود دارد.[17]
پانوشت:
[1] הסודות, הכמות ו”מרגל האטום”: מה שאפשר לספר על “הנשק הגרעיני” של ישראל | מיוחד
https://www.jdn.co.il/flashes/2126572/
[2] سیاسه إسرائیل النوویه و عملیه صنع قرارات الأمن القومی فیها، محمود محارب، المرکز العربی للأبحاث و دراسه السیاسات، 2013، ص 14
[3] הנשק הסופי של ישראל
http://www.haayal.co.il/story_240
[4] THE SAMSON OPTION, Seymour M.Hersh, Random House New YorkT p.37
[5] سیاسه إسرائیل النوویه و عملیه صنع قرارات الأمن القومی فیها، محمود محارب، المرکز العربی للأبحاث و دراسه السیاسات، 2013، صفحه15
[6] همان،ص 16
[7] همان، ص 20-21
[8] הסודות, הכמות ו”מרגל האטום”: מה שאפשר לספר על “הנשק הגרעיני” של ישראל | מיוחד
https://www.jdn.co.il/flashes/2126572/
[9] לראשונה: הוכחות לכך שארה”ב ידעה על הגרעין הישראלי
https://www.i24news.tv/he/news/international/usa-canada/artc-5d6b3b17
[10] העדויות שמראות: ישראל ביצעה ניסוי גרעיני ב-1979
https://www.ynet.co.il/articles/0,7340,L-5593996,00.html
[11] כך הגרעין הישראלי הכניע את מעצמות המערב – ללא שהופעל
https://www.kikar.co.il/israel-news/skxtpr
[12] موردخای فعنونو: الیهودی المغربی الذی کشف سر اسرائیل النووی
https://www.bbc.com/arabic/middleeast-41459588
[13] دلیل عام 2020، مؤسسه الداراسات الفلسطینیه، قسم المؤسسه الأمنیه و العسکریه، ص 8
https://www.palestine-studies.org/ar/node/1650197
[14] אהוד ברק מפר את העמימות וחושף: ישראל מחזיקה בנשק גרעיני
https://www.inn.co.il/news/597608
[15] שדרוג משמעותי לכור בדימונה: חפירות בגודל מגרש כדורגל | צילומי לוויין חדשים
https://www.ynet.co.il/news/article/S1vD5aNfu
[16] “שדרוג לכור, 90 ראשי נפץ ויכולת שיגור ממטוסים, טילים וצוללות”: הדוח על הגרעין הישראלי
