آذربایجان به یکی از مهم‌ترین کشورهای منطقه از نظر سیاسی برای اسرائیل، تبدیل شده است.
مقامات اسرائیلی روز شنبه با مقامات سوری دیدار کردند تا درباره مسائل مربوط به استقرار نیروهای دفاعی اسرائیل در جنوب سوریه گفتگو کنند. شاید جالب‌تر از خود گزارش، محل انجام آن باشد.
آذربایجان در ماه‌های اخیر، بی‌سروصدا و بدون سرخط خبری زیاد، به یکی از مهم‌ترین کشورهای منطقه برای اسرائیل در تمام مواردی که به ترتیبات سیاسی منطقه‌ای مربوط می‌شود تبدیل شده است.
احمد الشرع، حاکم خودخوانده سوریه که پیش از این تأیید کرده بود که مذاکرات رسمی بین اسرائیل و سوریه در حال انجام است، روز شنبه برای بازدید وارد باکو شد و با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، دیدار کرد.
طبق گزارش‌های منتشر شده در مورد جلسات در آذربایجان بین مقامات سوری و اسرائیلی، الشرع در این جلسات شرکت نکرده است، اما از نظر فیزیکی در آنجا حضور داشته است.
دیدار الشرع و علی‌اف مهم بود و طبق گزارش‌های رسمی منابع سیاسی، به مسائل انرژی و اقتصادی مربوط به بازسازی سوریه در روزهای پس از رژیم اسد پرداخته شد. طبق گزارش‌ها، این دو توافق کردند که آذربایجان از طریق ترکیه، گاز سوریه را تأمین کند و همچنین در بازسازی تأسیسات انرژی آن به سوریه کمک کند.
در آنچه که به نظر یک پیشرفت سیاسی و دیپلماتیک می‌رسد، آذربایجان تا حد زیادی به زمین بازی سیاسی اسرائیل تبدیل شده است. قرار بود بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، حدود دو ماه پیش از آنجا بازدید کند، اما این سفر فعلاً به تعویق افتاده است، اما این بدان معنا نیست که دیگر چهره‌های سیاسی اسرائیل در آنجا فعالیت نمی‌کنند.
این اولین‌باری نیست که آذربایجان میزبان تماس‌های دیپلماتیک اسرائیل بوده است. در ماه‌های اخیر، گزارش شده است که جلساتی بین مقامات اسرائیلی و ترکیه در آذربایجان در مورد فرآیندهای تنظیم و پیشگیری از درگیری‌ها در سوریه برگزار شده است.
در چارچوب مذاکرات سیاسی بین اسرائیل و ترکیه در آذربایجان، ایده خط قرمز بین اورشلیم و آنکارا برای جلوگیری از درگیری‌ها در حال پیشرفت بوده است. علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، خود برگزاری این مذاکرات را تأیید کرد.
علی‌اف در اوایل ماه آوریل گفت: هر دو کشور دوستان نزدیک آذربایجان هستند. ما با ترکیه متحد هستیم و اسرائیل کشوری دوست برای آذربایجان است و سال‌هاست که این دوستی متقابل در دوران سخت برای هر دوی ما ثابت شده است. بنابراین، از دیدگاه ما، این تنش بین این دو کشور بسیار نگران‌کننده است.
در همین اظهارات، علی‌اف همچنین فاش کرد که تلاش‌های میانجیگری آذربایجان بین اسرائیل و ترکیه در دوران اخیر اولین تلاش از این نوع نیست. او فاش کرد که آذربایجان همچنین دو سال پیش در میانجیگری بین کشورهای درگیر بحران که منجر به سفر هرتزوگ، رئیس اسرائیل به ترکیه و ملاقات با اردوغان و دیدار نخست‌وزیر نتانیاهو با اردوغان در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر 2023 شد، نقش داشته است.
آذربایجان در سال‌های اخیر روابط گرم خود با اسرائیل را پنهان نکرده و همچنین اولین کشور مسلمان شیعه بود که سفارت رسمی خود را در اسرائیل افتتاح کرد. آذربایجان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده نفت اسرائیل است و اسرائیل نیز طبق گزارش‌های بسیاری، سلاح‌ها و تجهیزات نظامی با کیفیت بالا را در اختیار آن قرار می‌دهد که به تثبیت آن به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای کمک کرده است، حتی تا جایی که اجازه داده است تا درگیر یک درگیری سیاسی شدید با روسیه شود.
در حال حاضر، تماس‌ها و تلاش‌ها با آذربایجان با هدف ارتقای بیشتر روابط بین اورشلیم و باکو ادامه دارد. طرح اصلی، گنجاندن آذربایجان در پیمان ابراهیم است. با توجه به روابط خوبی که از قبل بین این دو کشور وجود دارد، این احتمالاً حرکتی عمدتاً نمادین است، اما اقدامی خواهد بود که چیزی کمتر از یک علامت شست برای همسایه جنوبی آذربایجان، ایران، نخواهد بود.
سال‌هاست که گزارش‌های خارجی تأیید نشده مختلفی درباره حضور و فعالیت‌های امنیتی اسرائیل در آذربایجان منتشر می‌شود که آذربایجان به‌عنوان بستری مناسب برای فعالیت‌های اطلاعاتی اسرائیل علیه ایران عمل می‌کند. پس از جنگ بین اسرائیل و ایران، گزارش شد که ایران گمان می‌کند که آذربایجان توسط اسرائیل برای انجام حملات پهپادی به سمت خود مورد استفاده قرار گرفته است.
تمام اقدامات اخیر، از جمله روابط گرم و دوستانه با اسرائیل، آذربایجان را به طور فزاینده‌ای به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای مهم که نمی‌توان آن را نادیده گرفت، مطرح می‌کند. در پی روابط خوب با ترکیه، و شاید اکنون سوریه که دولت جدید آن در سایه آنکارا پناه گرفته است، ممکن است یک بلوک منطقه‌ای جدید از کشورها تشکیل شود که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
پیوند خبر: https://www.mako.co.il/news-world/2025_q3/Article-c8b9c17e9f20891026.htm
