در صهیون 24 مهمترین مراکز امنیتی اطلاعاتی اسرائیل را بشناسیم:
اسرائیل بهعنوان رژیمی که از ابتدا جایی در منطقه نداشته و از 7 دهه گذشته در تلاش برای تحمیل موجودیت خود در غرب آسیاست در وهله نخست نیاز به برتری اطلاعاتی برای کسب آگاهی و نفوذ در خاورمیانه دارد. لازمه رسیدن به این توانایی اطلاعاتی ایجاد یک سری مراکز متخصص در امور مطالعاتی و جاسوسی است.
بن گوریون بعد از تشکیل دولت اسرائیل تمامی ارگانهای نظامی را به صورت سازمان و تشکیلات نظامی و امنیتی در آورد و با دستور وی در سال 1953، ساختار اطلاعاتی رژیم صهیونیستی به سه دستگاه اطلاعات ارتش (آمان)، اطلاعات خارجی (موساد) و اطلاعات و امنیت داخلی (شاباک) تقسیم میشود.[1]
علاوه بر دستگاههای اطلاعاتی مرکزی رژیم صهیونیستی، فعالیتهای امنیتی اسرائیل در پوشش مراکز مطالعاتی وابسته به وزارتخانهها یا سازمانهای دولتی نیز انجام میشود که وظیفه آنها جمعآوری اطلاعات و ارائه تحلیلهایی بهمنظور دستیابی به هدف یا اهداف معین است.[2] این دستگاهها، غیر از واحدهای اطلاعات هر یک از نیروهای ارتش صهیونیستی هستند که برای سازمانهای خود کار اطلاعاتی انجام میدهند.
♦ مرکز مطالعات و برنامهریزی استراتژیک
رژیم صهیونیستی دارای دهها مرکز تحقیقاتی و موسسات مطالعات استراتژیک وابسته به دانشگاهها و وزارتخانههای مختلف این رژیم است و تصمیمگیری در امور مختلف با توجه به تخصص این موسسات به آنها واگذار شده است.
مرکز مطالعات و برنامهریزی استراتژیک یکی از ۵۰ مرکز و موسسه تحقیقاتی در اراضی اشغالی است که به بررسی بحرانهای امنیتی و سیاسی و اقتصادی و اجتماعی این رژیم میپردازد و رویکردها و توصیههایی را به تصمیمگیرندگان درباره چگونگی رسیدگی به این بحرانها ارائه میکند. این مرکز تابع وزارت خارجه بوده، وظیفه آن تهیه گزارشهای مشروح و تحلیلی به سیاستگذاران رژیم صهیونیستی است.[3]
این مرکز براساس توصیۀ کمیتۀ بررسی شکستهای جنگ 1973 درشهر قدس به وجود آمد.[4] و مجموعهای از دیپلماتهای کهنه کار رژیم صهیونیستی بر آن نظارت دارند.[5]
حوزۀ فعالیت این مرکز در داخل فلسطین اشغالی متمرکز بر جذب دیپلماتهای بیگانه، خبرنگاران و اعضای نمایندگیهای خارجی است. حوزۀ اقدام آن در خارج فلسطین، از طریق نظارت بر نمایندگیهای دیپلماتیک سفارتخانههای رژیم صهیونیستی و هدایت آنها به منظور کسب اطلاعات سری از طریق نمایندگانی است که در سازمانهای بین المللی دارند. همچنین از طریق روابطی که با سیاستمداران جهان دارند.
سفارتخانههای رژیم صهیونیستی و هدایت آنها بهمنظور کسب اطلاعات سرّی از طریق نمایندگانی است که در سازمانهای بین المللی و روابطی که با سیاستمداران جهان دارند، فعالیت میکنند.
یکی از مأموریتهای این مرکز، آماده کردن گزارشهای هفتگی برای کمیته عالی دستگاههای امنیتی است. ساختار و بدنه این گزارش بر اساس وضعیت بینالمللی ارزیابیهای هفتگی است. این مرکز، نقشی کلیدی در تحقیقات سیاسی و اقتصادی از تمام فعالیتهای همایشهای بینالمللی ایفا میکند. مضافا اینکه گزارشهایی را در خصوص واکنشهای سیاسی که از یک اقدام سیاسی یا نظامی معین نشات گرفته است، ارائه میکند.[6]
♦ واحد روابط یهودیان خارج از اراضی اشغالی
این مرکز وابسته به وزارت مهاجرت رژیم صهیونیستی است و با تمامی شاخههای سازمان جهانی صهیونیسم در ارتباط است. مسئولیت این واحد، تحقیق و بررسی وضعیت جمعیتهای یهودی جهان و پژوهشهایی در خصوص وضعیت داخلی کشورهایی است که شهروندان یهودی دارند. این واحد کمیتۀ امنیتی جمعیتهایی یهودی را نیز تجهیز میکند. مأموریت این واحد، نظارت بر فرآیند مهاجرت و مقدمات آن توسط شبکههای فرادستی با تمام اطلاعات است.[7]
این واحد یکی از سرّیترین واحدهای اطلاعاتی رژیم صهیونیستی است و از زمره بخشهایی است که مخفی نگاه داشته میشود. با وجود آنکه اسناد متعددی در دهههای نه چندان دور، این واحد را توصیف کردهاند اما امروزه در ساختار وزارت دیاسپورا به آن اشاره ای نمیشود.
♦ مالماب، دفتر امنیتی وزارت دفاع
مالماب (Malmab )، امنیت تأسیسات دفاعی (مخفف عبری: מלמ”ב)، اداره امنیت مخفی وزارت دفاع اسرائیل، است. این واحد سریترین بخش وزارت جنگ رژیم صهیونیستی است که فعالیتها و بودجهاش در پوشش محرمانه بوده و وجود آن برای اولین بار توسط مورخ اسرائیلی آونر کوهن در تلاش برای روشن کردن سیاست هستهای اسرائیل فاش شد
مالماب در سال 1997 به منظور نظارت بر امنیت درون کارخانههای نظامی رژیم صهیونیستی و احراز صلاحیت کارکنان آن تأسیس شده است. همچنین این مرکز در قالب بخشی از فعالیتهای سیستماتیک و هدفمند برخی مأموریتهای خارجی را نیز انجام میدهد که عبارتند از:
♦ کسب اطلاعات از کارخانههای نظامی غرب
♦ سرقت اطلاعات سلاحهای جدید به منظور تقویت جایگاه نظامی رژیم صهیونیستی[8]
این بخش در وبگاه وزارت جنگ رژیم صهیونیستی به عنوان یک بخش مستقل معرفی و یووال شیمونی بهعنوان رئیس آن از سال 2021 تا 2029 انتخاب شده است. [9]
از این بخش به پاس خدمات مخفی بسیار تقدیر شده است.[10] برخی اخبار آشکار موجود در رسانهها نشان میدهد، مأموران این بخش در هر جایی که احتمال درز اطلاعات مرتبط با صنایع نظامی وجود داشته باشد، حضور دارند. به طور مثال، حضور یک مأمور از این بخش در دادگاه پروندۀ 1000 نتانیاهو در رسانههای رژیم صهیونیستی بدون ذکر نام مأمور ذکر شده است تا مانع انتشار برخی اطلاعات حساس مرتبط با صنایع نظامی رژیم صهیونیستی شود. [11]
♦ لیکیم، مرتبط با امور علمی
مأموریت این دفتر، سرقت اطلاعات علمی، بهمنظور توسعۀ صنایع نظامی رژیم صهیونیستی است. این دفتر وابسته به وزارت جنگ رژیم صهیونیستی بوده است. در سال 1986، همزمان با کشف جاسوسی جانان پولارد، جاسوس رژیم صهیونیستی در پنتاگون با فشار آمریکا تعطیل شد.[12] پولارد اطلاعات علمی مهمی را از پنتاگون سرقت کرده بود و به خاطر آن دادگاهی و زندانی شد.[13]
بر اساس شواهد موجود به نظر میرسد که این دفتر به شکل صوری تعطیل شده است. چرا که سرقت علمی بهویژه در صنایع نظامی، یکی از اولویتهای رژیم صهیونیستی بوده و هست ازین رو تعطیلی آن چندان قابل باور نیست و احتمالاً دفتر مذکور به شکل مخفی به کار خود ادامه میدهد. دیگر اینکه با توجه به شباهت بسیار بین مأموریتهای این دفتر و مالماب، محتملا فعالیتهایی که توسط این دفتر انجام میشد به مالماب منتقل شده است.
پانوشت:
[1] الاستخبارات الاسرائیلیه و دورها فی الصراع العربی الاسرائیلی 1948 – 1980م، ص 45
[2] ساختار دولت صهیونیستی اسرائیل- مؤسسه الدراسات الفلسطینیه- مترجم علی جنتی- 1385، ابرار معاصر تهران- جلد دوم- فصل نهم، ص 175
[3] همان، ص 175
[4] الاستخبارات الإسرائیلی- عمار نزار، ص 27
[5] الاستخبارات الاسرائیلیه و دورها فی الصراع العربی الاسرائیلی 1948 – 1980م، ص 52
[6] الاستخبارات الاسرائیلیه و دورها فی الصراع العربی الاسرائیلی 1948 – 1980م، ص 53
[7] الاستخبارات الاسرائیلیه و دورها فی الصراع العربی الاسرائیلی 1948 – 1980م، ص 53
[8] ساختار دولت صهیونیستی اسرائیل- مؤسسه الدراسات الفلسطینیه- مترجم علی جنتی- 1385، ابرار معاصر تهران- جلد دوم- فصل نهم، ص 176
[9] אישור מינוי ראש אגף הממונה על הביטחון במערכת הביטחון (מלמ”ב)
https://www.gov.il/he/pages/dec415_2021
[10] היחידה הממונה על הביטחון במשרד הביטחון
https://www.gvura.org/a349267- היחידה-הממונה-על-הביטחון-במשרד-הביטחון
[11] “ראש ה-FBI אמר לי: ‘אם הייתי אתם גם אני הייתי מרגל בארה”ב, אבל אנחנו לא יכולים לסבול את זה'”
https://www.the7eye.org.il/515395
[12] ساختار دولت صهیونیستی اسرائیل- مؤسسه الدراسات الفلسطینیه- مترجم علی جنتی- 1385، ابرار معاصر تهران- جلد دوم- فصل نهم، ص 174
[13] https://www.haaretz.co.il/news/health/2005-03-15/ty-article/0000017f-e72c-da9b-a1ff-ef6fe7e40000